زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

عفو از انتقام (قرآن)





در آیات قرآن به عفو از انتقام سفارش شده است.


۱ - تشویق بر عفو



تشويق خداوند بر گذشت از انتقام، در عين قدرت:
«لاَّ يُحِبُّ اللّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوَءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلاَّ مَن ظُلِمَ ... • إِن تُبْدُواْ خَيْرًا أَوْ تُخْفُوهُ أَوْ تَعْفُواْ عَن سُوَءٍ فَإِنَّ اللّهَ كَانَ عَفُوًّا قَدِيرًا؛خداوند دوست ندارد كسى با سخنان خود، بدی‌هاى ديگران را اظهار كند؛ مگر آن كس كه مورد ستم واقع شده باشد. ... اگر نيكی‌هاى افراد را آشكار يا پنهان سازيد، و از بدی‌ها گذشت نماييد، خداوند آمرزنده و تواناست (و با اين‌كه قادر بر مجازات است، عفو و گذشت مى‌كند).»
جمله «ان تبدوا... او تعفوا» می‌تواند تکمیل و توضیح «الا من ظلم» باشد، یعنی در عین این که برای مظلوم جایز است ماهیت ظالم را افشا کند، بهتر است آبروی او را حفظ کند.

۲ - عفو حضرت یوسف



گذشت یوسف علیه‌السلام از انتقام گرفتن از برادران خود:
«قَالَ لاَ تَثْرَيبَ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ يَغْفِرُ اللّهُ لَكُمْ ...؛گفت امروز ملامت و توبیخی بر شما نیست خداوند شما را مي‌بخشد!....»

۳ - پاداش عفو



گذشت از انتقام‌گيرى، مورد تشويق و درپى‌دارنده پاداش الهی:
«وَجَزَاء سَيِّئَةٍ سَيِّئَةٌ مِّثْلُهَا فَمَنْ عَفَا وَأَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الظَّالِمِينَ • إِنَّمَا السَّبِيلُ عَلَى الَّذِينَ يَظْلِمُونَ النَّاسَ وَيَبْغُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ أُوْلَئِكَ لَهُم عَذَابٌ أَلِيمٌ؛كيفر بدى، مجازاتى است همانند آن؛ ولى هر كس عفو و اصلاح كند، پاداش او باخداست؛ به يقين او ستمكاران را دوست ندارد. ايراد و مجازات بر كسانى است كه به مردم ستم مى‌كنند و در زمين به ناحق ظلم روا مى‌دارند؛ براى آنان عذاب دردناكى است!»

۴ - اجباری نبودن عفو



مستحق سرزنش و عذاب نبودن ستم‌ديده، در صورت عفو نكردن از انتقام:
«وَجَزَاء سَيِّئَةٍ سَيِّئَةٌ مِّثْلُهَا فَمَنْ عَفَا وَأَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الظَّالِمِينَ؛كيفر بدى، مجازاتى است همانند آن؛ ولى هر كس عفو و اصلاح كند، پاداش او با خداست؛ به يقين او ستمکاران را دوست ندارد.»

۵ - صبر نشانه اراده قوی



صبر و بخشش بجاى انتقام، نشانه اراده و تصميم قوى انسان:
«وَجَزَاء سَيِّئَةٍ سَيِّئَةٌ مِّثْلُهَا ... • وَلَمَن صَبَرَ وَغَفَرَ إِنَّ ذَلِكَ لَمِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ؛كيفر بدى، مجازاتى است همانند آن؛ ... و هر كس شكيبايى نموده و عفو كند، اين كار، از امور پرارزش است.»

۶ - پانویس


 
۱. نساء/سوره۴، آیه۱۴۸.    
۲. نساء/سوره۴، آیه۱۴۹.    
۳. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۵، ص۲۰۱.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۴، ص۱۸۵- ۱۸۷.    
۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۳، ص۲۲۵.    
۶. فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی، تفسیر الصافی، ج۱، ص۵۱۴.    
۷. یوسف/سوره۱۲، آیه۹۲.    
۸. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۱، ص۳۲۳.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۰، ص۶۳.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۵، ص۴۴۸.    
۱۱. فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی، تفسیر الصافی، ج۳، ص۴۱.    
۱۲. شوری/سوره۴۲، آیه۴۰.    
۱۳. شوری/سوره۴۲، آیه۴۲.    
۱۴. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۰، ص۴۶۴- ۴۶۷.    
۱۵. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۸، ص۹۴.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۹، ص۵۷.    
۱۷. فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی، تفسیر الصافی، ج۶، ص۳۷۴.    
۱۸. شوری/سوره۴۲، آیه۴۰.    
۱۹. شوری/سوره۴۲، آیه۴۰.    
۲۰. شوری/سوره۴۲، آیه۴۳.    
۲۱. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۸، ص۹۶.    
۲۲. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۰، ص۴۷۰.    


۷ - منبع


مرکز فرهنگ ومعارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۵، ص۱۱۳، برگرفته از مقاله «عفو از انتقام ».    


رده‌های این صفحه : انتقام | عفو و گذشت | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.